فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران چیست؟

بسیاری از افراد از زعفران به عنوان یک چاشنی برای وعده‌های غذایی خود استفاده می‌کنند. اما هستند کسانی که به دلیل داشتن خواص دارویی زعفران از آن به عنوان یک داروی قدرتمند استفاده می‌کنند. داشتن این خواص شگفت انگیز فقط یکی از دلایل گران بودن این چاشنی غذایی است و خوشبختانه برای مشاهده تاثیرات آن به مقدار زیادی از آن احتیاج ندارید. زعفران یکی از گران قیمت‌ترین ادویه‌های جهان محسوب می‌شود. اگر شما می‌خواهید تا جای ممکن از ادویه خود نهایت استفاده را ببرید و برای مدتی آن را ذخیره کنید؛ بنابراین بعد از استفاده با باقی‎مانده آن چه کنیم؟ و نحوه نگه‌داری و ذخیره کردن آن به چه صورت است؟ چگونه می‌توانیم زعفران را برای مدت طولانی سالم نگهداریم؟ آیا زعفران خراب می‌شود؟ از طرفی شما از ادویه‌ها گاه به گاه استفاده می‌کنید بنابراین خرید زعفران به صورت عمده به این معنی است که شما مدت زمان طولانی این ادویه را دارید و باید به خوبی از آن نگهداری کنید تا هم خراب نشود و هم خاصیت خود را از دست ندهد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با مهمترین فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران، نحوه نگهداری، ماندگاری و از دست ندادن خاصیت زعفران آشنا کنیم.

نحوه نگهداری از زعفران

زعفران تازه پس از برداشت دارای رطوبت نسبی است و برای افزایش ماندگاری، کیفیت عطر، طعم و رنگ آن، باید فرآیند خشک‌سازی به‌درستی انجام گیرد. یکی از روش‌های خانگی خشک‌کردن زعفران، قرار دادن رشته‌های آن بین لایه‌ای از دستمال کاغذی تمیز و جاذب رطوبت است؛ این مجموعه باید در محیطی گرم، خشک و دارای جریان هوای ملایم قرار گیرد. مدت‌زمان خشک‌سازی بسته به شرایط محیطی معمولاً بین ۳ تا ۷ روز متغیر است و نشانه خشک‌شدن کامل، شکنندگی و ظاهر خشکی رشته‌هاست. پس از اطمینان از خشک‌شدن کامل، زعفران باید در ظروف تمیز، خشک و غیرشفاف با درپوش کاملاً محکم نگهداری شود تا از ورود رطوبت، نور و هوا جلوگیری شود. استفاده از پوشش‌هایی مانند فویل آلومینیومی یا ظروف مات، می‌تواند به محافظت بیشتر در برابر نور و افت کیفیت کمک کند. حفظ خشک بودن زعفران، یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران و از عوامل کلیدی در جلوگیری از فساد میکروبی و حفظ خواص فیزیکی و شیمیایی آن در طولانی‌مدت است.
زعفران معمولاً در ساعات اولیه بامداد و پیش از طلوع خورشید برداشت می‌شود، زیرا نور و گرمای خورشید موجب باز شدن گل‌ها و کاهش کیفیت کلاله‌ها می‌شود. وقتی زعفران در معرض نور قرار می‌گیرد، رنگ و عطر طبیعی خود را از دست می‌دهد. اطمینان حاصل کنید که قصد دارید آنها را در مکانی تاریک و دور از منابع نور نگه دارید. نور طبیعی یا مصنوعی باعث تغییر رنگ و عطر طبیعی زعفران می‌شود. بهترین گزینه برای شما قرار دادن ظرف در کابینت است، از تابش مستقیم نور خورشید هم جلوگیری می‌شود. البته به این موضوع هم توجه کنید که کابینت‌های از جنس فلز گرما را جذب می‌کند. پس بهتر است از کابینت‌هایی با جنس چوب برای نگهداری از زعفران استفاده شود. در ادامه روش نگهداری زعفران را بطور دقیق‌تر و کامل‌تر بررسی می‌کنیم.

معرفی انواع روش های نگهداری زعفران

نگهداری زعفران در یخچال

جهت نگهداری زعفران در یخچال بهتر است که زعفران را دم کنید و سپس آن را بصورت دم‌شده فریز کنید. برای فریزکردن زعفران می‌توانید از بسته‌های کوچک یخی که از شیشه ساخته می‌شوند کمک بگیرید. به این ترتیب هر زمان که به زعفران نیاز داشته باشید به راحتی و بدون دردسر می‌توانید از آن استفاده نمایید.

فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران نظیر حفظ عطر، رنگ و طعم، به شدت تحت تأثیر نحوه نگهداری آن هستند. از همین رو، شایان ذکر است که نگهداری زعفران در فریزر بیش از دو یا سه هفته ویژگی‌های کیفی آن را تا حد بسیار زیادی کاهش می‌دهد و بر عطر و بوی زعفران اثر می‌گذارد.

شرایط مناسب برای نگهداری زعفران

بطورکلی طلای سرخ ایران زعفران باید در یک محیط خشک و تاریک که آب‌وهوای خنک و مرطوب دارد نگهداری شود. این محصول تحت هیچ شرایطی نباید در معرض تابش مستقیم نور خورشید نگهداری شود، چراکه رنگ خود را به سرعت از دست می‌دهد و به این ترتیب کیفیت زعفران تا حد بسیار زیادی کاهش می‌یابد.

فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران شامل عواملی همچون حفظ رنگ، عطر و طعم است که به شدت تحت تأثیر نحوه نگهداری آن قرار می‌گیرند. به این نکته دقت داشته باشید که نگهداری زعفران در هوای آزاد علاوه بر آلودگی‌های محیطی، عطر و بوی دلنشین زعفران را نیز کاهش می‌دهد. همچنین این نکته را در نظر داشته باشید که محل یا مکان نگهداری زعفران باید دور از هرگونه حشره و جونده‌ای باشد تا به این ترتیب آسیبی نبیند.

خوب است بدانید که زعفران آسیاب‌شده نسبت به زعفران رشته بیش‌تر در معرض کاهش کیفیت در اثر نگهداری نامناسب قرار دارد، به همین خاطر پیشنهاد ما به شما این است که زعفران را بصورت رشته نگهداری کنید و در هنگام استفاده به اندازه نیاز آسیاب کنید.

حمل‌ونقل زعفران

بسته‌ بندی زعفران باید به گونه‌ای انجام گیرد که هنگام حمل‌ونقل این گیاه خرد نشود، چراکه در اینصورت ارزش اقتصادی خود را از دست می‌دهد. امروزه جهت حمل‌ونقل آسان زعفران بطورمعمول از جعبه‌های چوبی یا فلزی استفاده می‌شود.

نحوه بسته بندی زعفران

لازم به ذکر است که بدانید، در صورت نگهداری به روش صحیح، زعفران می‌تواند بیش از دو سال دوام بیاورد. بهترین زمان برای استفاده از زعفران همین دو سال است و بعد از آن کم کم زعفران شروع به از دست دادن خاصیت خود می‌کند. بسیاری از افراد بر این باورند که می‌توانند زعفران را در یخچال نگهداری کنند، در صورتی که این باور کاملا اشتباه است. به ویژه در مواردی که از زعفران به طور مرتب استفاده می‌کنید. در صورت استفاده زیاد و باز و بسته کردن درب ظرف میعان ایجاد می‌شود. همین امر باعث افزایش سطح رطوبت در ظرف شده و به مرور زمان طعم زعفران خاصیت خود را از دست می‌دهد. برای نگهداری از زعفران متخصصان دمای بین 15 تا 20 درجه سانتی‎گراد را توصیه می‌کنند. این نیز یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران است.
همانطور که اشاره کردیم، رطوبت نقش بسیار مهمی ‌در طول عمر زعفران دارد. توصیه می‌شود رطوبت را در حدود 40% نگه دارید. هنگام ذخیره کردن زعفران برای درپوش آن از فویل آلومینیومی استفاده کنید. ذخیره زعفران چندان هم کار سختی نیست. تمام آنچه شما نیاز دارید یک ظرف تمیز و محل مناسب برای نگه داشتن ظرف است. اگر می‌خواهید مطمئن باشید که زعفران تازه شما به مدت طولانی دوام خواهد داشت و از تمام مزایای آن بهره‌مند می‌شوید، یک راه‌حل عالی برای گفتن اینکه آیا زعفران هنوز قابل استفاده است، مالیدن مقدار کمی ‌از آن بین انگشتان خود و بو کشیدن آن است. اگر عطر و طعم آن هنوز قوی است، زعفران قابل استفاده است. اما اگر ادویه بوی خود را از دست داده است وقت آن است که زعفران را کنار بگذارید. اگر بو و طعم به میزان قابل توجهی تضعیف شده‌اند، می‌توانید به دلیل کیفیت پایین آن را دور بریزید و یا بیش از حد معمول از آن استفاده کنید تا نتیجه مطلوب را بدست آورید.
به این ترتیب بسته‌بندی را زودتر تمام می‌کنید. از زعفران خالص و با کیفیت مانند زعفران بهرامن استفاده کنید. بیشترین تفاوت میان زعفران‌های اصلی و با کیفیت و نمونه‌های تقلبی آن در واقع در دم کردن آن مشخص می‌شود. هنگامی‌که شما زعفران را دم می‌کنید آرام آرام رنگ خود را آزاد می‌کند این در صورتی است که زعفران‌های تقلبی فورا رنگ آزاد کرده و رنگ‌های شیمیایی خیلی زود خود را نشان می‌دهند.

5 روش برای تشخیص زعفران باکیفیت

زعفران گرانترین ادویه دنیا است، بدیهی است که افراد با فروش زعفران‌های تاریخ مصرف گذشته نیز پول در می‌آورند. اما شما بدون داشتن تجهیزات چگونه می‌توانید زعفران خالص و تازه را از زعفران بی‌کیفیت تشخیص دهید؟ در اینجا چند روش وجود دارد که می‌توانید زعفران باکیفیت را به راحتی شناسایی کنید:

1.    اگر رشته‌های زعفران را در دهان خود قرار دهید و طعم آن شیرین بود، زعفران تقلبی است.

2.    یکی دیگر از روش‌های تشخیص عطر و رایحه زعفران است. باید عطر زعفران را بشناسید تا بتوانید تشخیص دهید زعفران خالص است یا نه. اگر می‌دانید عسل چه بویی دارد و همچنین یونجه چگونه بو می‌کند، با ترکیب رایحه این دو تقریبا به رایحه زعفران دست پیدا می‌کنید. زعفران به معنای واقعی کلمه ترکیبی از بوی یونجه و عسل است.

3.    زعفران را در آب قرار دهید. در برخی مواقع آب به حالت غیرطبیعی رنگ‌آمیزی خواهد شد، بنابراین تقلبی است. اگر رشته زعفران را از آب بگیرید رنگ اصلی خود را از دست نمی‌دهد، این در حالی است که اگر تقلبی باشد رنگ اضافه شده خود را کاملا از دست می‌دهد و به نظر نمی‌رسد یکسان باشد.

4.    با انجام یک آزمایش خیلی ساده می‌توانید تشخیص دهید زعفران با کیفیت است و یا تقلبی. کمی جوش شیرین را به مقداری آب اضافه کنید، سپس زعفران را به مخلوط اضافه کرده و کمی صبر کنید. مخلوط آب و جوش شیرین اگر زعفران خالص باشد به رنگ قرمز روشن درمی‌آید.

5.    یکی از جالب‌ترین راه‌های تشخیص زعفران باکیفیت استفاده از کلمه شیرین است. جالب است بدانید یک زعفران باکیفیت باید بوی شیرین داشته باشد ولی هرگز طعم شیرین ندهد. یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران بوی شیرین آن است.

طعم زعفران

با اضافه کردن زعفران در انواع غذاها می‌توانید آن وعده غذایی را به صورت کاملا متفاوت و منحصر به فرد حس کنید. طعم زعفران یک راز واقعی است زیرا همه افراد تجربه‌ای متفاوت از طعم آن را حس می‌کنند. برخی آن را کاملا تلخ می‌دانند در حالی که برخی دیگر بر روی خط شیرین آن تاکید دارند. در حقیقت زعفران دارای چندین طعم متفاوت است: تلخ، شیرین، شیری مانند، کمی‌ ترد، تند و مانند دریا. همچنین عطر و طعم آن را می‌توان مانند گیاهان شیرین توصیف کرد. در حالی که رایحه آن دارای خط بوی فلزی است.
زعفران از خاص‌ترین ادویه‌هاست که شما یا طعم آن را دوست دارید و یا ندارید. زعفران یک چاشنی تلخ شناخته شده است اما جالب است بدانید که با فشار دادن رشته های آن بین دو ورق آلومینیومی قبل از استفاده، می‌توانید طعم تلخ آن را از بین ببرید. ترکیب آن با مواد غذایی با خط بوی ملایم مانند جعفری و جایگزین‌های آن نیز می‌تواند کمک کننده باشد. در هنگام پخت و پز از آن به مقدار کم استفاده کنید زیرا حتی مقدار کم آن نیز در طعم و رنگ غذای شما تاثیرگزار است. طعم متفاوت زعفران به دلیل ترکیبات موجود در آن است، مانند پیکروسین و سافرانال. همچنین شامل کاروتنوئید طبیعی و کروسین است که به زعفران رنگ طلایی و زرد درخشان خود را می‌بخشد. این صفات به همراه خواص دارویی آن و فوایدش برای سلامتی، آن را به یک ادویه با ارزش در بسیاری از غذاهای دنیا تبدیل کرده است.

رنگ زعفران

دم کردن زعفران با آب جوش

زعفران را به خوبی پودر کنید و به حالت کوبیده در بیاورید. به این نکته توجه کافی را داشته باشید که اگر زعفران را به خوبی پودر نکنیم و به حالت کوبیده در نیاید، رشته‌های زعفران آن طعم و رنگ حالت پودر شده را به شما نمی‌دهد. سپس در ظرفی مقداری آب جوش می‌ریزیم و زعفران پودر شده را به آن اضافه می‌کنیم و در آن را محکم می‌بندیم و در مدت زمان حدودا بیست دقیقه تا نیم ساعت می‌گذاریم تا خوب دم بکشد. بسیاری از خانم‌های خانه‌دار برای گرفتن نتیجه بهتر بعد از مخلوط کردن پودر زعفران با آب‌جوش آن را بر روی حرارت غیرمستقیم مانند روی قوری و یا روی سماور قرار می‌دهند تا مخلوط به خوبی دم بکشد. امروزه تجهیزاتی نیز وارد بازار شده که دقیقا با استفاده از حرارت غیرمستقیم در سیستم خود همین نتیجه را به شما می‌دهد و شما می‌توانید از این وسیله هم برای دم کردن زعفران خود استفاده کنید.

دم کردن زعفران با یخ

برای تهیه زعفران خوش رنگ می‌توانید آن را با روشی کاملا متفاوت یعنی با استفاده از یخ دم کنید. قبل از این همیشه فکر می‌کردیم بهترین روش رنگ‌دهی زعفران دم کردن آن با آب‌جوش است اما شما می‌توانید از روش دیگری نیز برای رنگ‌دهی بیشتر زعفران استفاده کنید.
همانطور که زعفران را برای دم کردن با آبجوش آماده می‌کنید ابتدا باید زعفران را خوب پودر کنیم و به حالت کوبیده دربیاوریم. همانطور که گفته شد برای گرفتن بهترین نتیجه اولین نکته‌ای که حائز اهمیت است نحوه پودر کردن زعفران قبل از دم کردن آن است. باید مطمئن شوید کاملا پودر و کوبیده شده باشند.  تا جایی که می‌توانید سعی کنید از پودر شدن کامل رشته‌های زعفران اطمینان حاصل کنید. شما برای آماده سازی به چند قالب یخ نیاز دارید، برای اینکار بهتر است از ظرف شیشه‌ای استفاده کنید. تکه‌های یخ را به همراه زعفران کوبیده شده درون ظرف قرار دهید. صبر کنید تا تکه‌های یخ در دمای محیط ذوب شوند. این مراحل باعث رنگ‌دهی بهتر و بیشتر زعفران می‌شود. میزان تعداد یخ‌های استفاده شده به مقدار زعفران بستگی دارد. به طور مثال بابت نصف قاشق چای‌خوری زعفران معمولا دو تکه یخ کافیست. اگر میزان بیشتری رنگ زعفران احتیاج دارید می‌توانید با همین تناسب میزان زعفران و تعداد یخ‌های موجود در آن را افزایش دهید.
به شما پیشنهاد می‌کنیم از این روش برای رنگ‌دهی زعفران استفاده کنید چرا که تجربه افراد مختلف در این زمینه نشان داده است که بازدهی این روش نسبت به دم کردن زعفران با آبجوش بیشتر بوده و طعم و رنگ بیشتر و بهتری در نتیجه کار دیده شده است. شما می‌توانید با ریختن این محلول در ظرفی با شرایط مناسب، آن را در فریزر برای مدت زمان طولانی‌تری نگهداری کنید و مطمئن باشید رنگ آن تغییری نمی‌کند.

3 راه برای استفاده از زعفران‌های منقضی 

اما اگر زعفران شما تاریخ مصرف خود را از داد این نکات را در نظر بگیرید. خبر خوب این است که ادویه‌ها به گونه‌ای خراب نمی‌شوند که شما را بیمار کنند، اما می‌توانند عطر و طعم خود را از دست بدهند. فروشندگان ادویه‌های مختلف زمان‌های مختلفی را برای ماندگاری ارائه می‌دهند. ادویه‌جات و ترشی‌جات 3 تا 4 سال ماندگاری دارند. با این حال، بهترین راه برای دانستن اینکه آیا ادویه شما هنوز هم خوب است، از نظر رنگ و بو است. اگر هر دو از بین رفته باشند، ممکن است ارزش پخت و پز نداشته باشد.
1.    دم کردن: حتی اگر ادویه‌ای مانند گذشته بو نداشته باشد، گرما می‌تواند آخرین روغن‌های فرار آن را آزاد کند و عطر و بویی دلپذیر از خود بگذارد. یک ظرف آب روی اجاق گاز خود بجوشانید و مقداری زعفران را که قصد دارید خانه شما بوی آن را بدهد، اضافه کنید. همچنین می‌توانید از هل، دارچین، میخک یا زنجبیل و از برخی پوست مرکبات مانند پرتغال را نیز بریزید. 
2.    صابون خانگی: زعفران خاصیت آنتی‌اکسیدان دارد. می‌تواند به عنوان یک اکسسوری کننده ملایم در گروه صابون‌های خانگی عمل کند. زعفران دارای خاصیت شاداب کنندگی و جوانسازی پوست و همچنین به روشن و شفاف کردن پوست کمک می‌کند. صابون زعفران دارای سابقه بسیار طولانی در طب سنتی است و از بهترین مرطوب کننده‌های پوست است. نرم کننده‌ای قوی است و خاصیت ضدعفونی کننده و ضدقارچ و باکتری دارد. صابون زعفران مناسب افرادی است که دارای پوست خشک هستند و از این مشکل رنج می‌برند. این صابون با ترکیبات زعفران تهیه می‌شود و باعث می‌شود پس از مصرف آن پوست نرم و مرطوب شود. صابون زعفران باعث روشنی و جوانسازی در پوست می‌شود و طرز تهیه آن در خانه بسیار ساده است. شما می‌توانید با زعفران از قبل مانده در خانه برای تهیه این صابون اقدام کنید.
3.    پالت رنگ: می‌توانید از زعفران برای خود و کودکانتان پالت‌های رنگی درست کنید و از ترکیب آن با ادویه‌های دیگر به رنگ‌های پاییزی جالبی دست پیدا کنید. با این کار ابتکار عمل و خلاقیت را به کودکان خود آموزش می‌دهید.

راه کارهای حفظ کیفیت زعفران

از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران، توجه به شرایط نگهداری آن است. عواملی مانند نور، رطوبت، دما و نوع بسته‌بندی نقش مستقیمی در حفظ رنگ، عطر و خواص زعفران دارند. در ادامه، به مهم‌ترین راهکارهای حفظ کیفیت زعفران خواهیم پرداخت.

1- برداشت به موقع زعفران

برداشت به موقع زعفران یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران است. زعفران به عنوان "طلای سرخ" شناخته می‌شود و برداشت صحیح آن می‌تواند تأثیر زیادی بر ارزش و خواص آن داشته باشد. در واقع، برداشت به موقع زعفران به دلایل زیر اهمیت دارد:

• حفظ کیفیت رنگ، عطر و طعم: برداشت زعفران در زمان مناسب، یعنی زمانی که گل‌ها به طور کامل باز شده‌اند و کلاله‌های قرمز رنگ به خوبی نمایان شده‌اند، باعث حفظ کیفیت رنگ، عطر و طعم آن می‌شود. تأخیر در برداشت می‌تواند منجر به پژمرده شدن گل‌ها و کاهش کیفیت کلاله‌ها شود.

• جلوگیری از آسیب به کلاله‌ها: برداشت زود هنگام زعفران، پیش از آنکه گل‌ها به طور کامل باز شوند، می‌تواند به کلاله‌ها آسیب برساند و از کیفیت آنها بکاهد. همچنین، برداشت دیرهنگام نیز می‌تواند باعث خشک شدن و شکننده شدن کلاله‌ها شود.

• افزایش میزان محصول: برداشت به موقع زعفران، زمانی که گل‌ها در بهترین حالت خود هستند، می‌تواند به افزایش میزان محصول و بهره‌وری بیشتر کمک کند. بنابراین، یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران این است که برداشت آن در زمان مناسب و با دقت انجام شود.

2- پاک‌سازی بهداشتی زعفران

پاک‌سازی بهداشتی زعفران یکی دیگر از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران به شمار می‌آید. زعفران به دلیل ارزش بالای خود، همواره در معرض خطر تقلب و آلودگی قرار دارد. در واقع، پاک‌سازی بهداشتی زعفران به دلایل زیر اهمیت دارد:

• زعفران ممکن است در مراحل مختلف برداشت، حمل‌ونقل و فرآوری در معرض آلودگی‌های مختلفی مانند گردوغبار، حشرات، مواد شیمیایی و میکروب‌ها قرار بگیرد. پاک‌سازی بهداشتی به حذف این آلودگی‌ها و تضمین سلامت محصول کمک می‌کند.

• وجود آلودگی‌ها می‌تواند باعث فساد زعفران و کاهش کیفیت آن شود. پاک‌سازی بهداشتی از این امر جلوگیری می‌کند و ماندگاری محصول را افزایش می‌دهد.

 3- خشک کردن زعفران

خشک کردن زعفران یکی دیگر از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران است. اگر این مرحله به درستی انجام نشود، می‌تواند به طور جدی بر کیفیت، عطر، طعم و رنگ زعفران تأثیر منفی بگذارد و حتی آن را از بین ببرد.
•    خشک کردن مناسب زعفران باعث حفظ رنگ قرمز درخشان، عطر تند و دلپذیر و طعم تلخ و کمی تند آن می‌شود. اگر زعفران به درستی خشک نشود، ممکن است رنگ آن کدر شود، عطر آن کاهش یابد و طعم آن تغییر کند.
•    رطوبت موجود در زعفران می‌تواند باعث رشد کپک‌ها و باکتری‌ها و در نتیجه فساد آن شود. خشک کردن زعفران به طور کامل، رطوبت آن را کاهش می‌دهد و از فساد آن جلوگیری می‌کند.
•    زعفران خشک شده می‌تواند برای مدت طولانی‌تری نگهداری شود. خشک کردن مناسب، ماندگاری زعفران را افزایش می‌دهد و از هدر رفتن آن جلوگیری می‌کند.

4- نگهداری در ظروف بسته بندی مناسب

نگهداری زعفران در ظروف بسته بندی مناسب، یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران می باشد. زعفران به دلیل حساسیت بالا در برابر عوامل محیطی مانند نور، رطوبت و هوا، نیازمند نگهداری دقیق و اصولی است.

1. ظروف مناسب از نفوذ هوا به داخل ظرف و در نتیجه از بین رفتن عطر و طعم زعفران جلوگیری می‌کنند.

2. نور مستقیم خورشید می‌تواند باعث کاهش کیفیت رنگ زعفران شود. ظروف بسته بندی مناسب از زعفران در برابر نور محافظت می‌کنند و به حفظ رنگ زیبای آن کمک می‌کنند.

3. رطوبت می‌تواند باعث رشد کپک‌ها و باکتری‌ها در زعفران شود. ظروف مناسب از نفوذ رطوبت به داخل ظرف جلوگیری می‌کنند و از فساد زعفران جلوگیری می‌کنند.

4. نگهداری زعفران در ظروف مناسب، ماندگاری آن را افزایش می‌دهد و از هدر رفتن این ادویه ارزشمند جلوگیری می‌کند.

چرا نگهداری در ظروف بسته‌بندی مناسب مهم است؟

• زعفران به راحتی می‌تواند عطر و طعم خود را از دست بدهد. نگهداری آن در ظروف بسته‌بندی مناسب، از تبخیر ترکیبات معطر و فرار آن جلوگیری می‌کند و عطر و طعم آن را حفظ می‌کند. بنابراین همان طور که گفتیم یکی از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران و حفظ آن، بسته بندی آن است. ازهمین رو انواع بسته‌بندی زعفران اهمیت زیادی برای تولید کنندگان داشته و همیشه برای حفظ کیفیت محصول مورد توجه قرار گرفته است.

• رنگ قرمز و جذاب زعفران، به دلیل وجود ماده‌ای به نام کروسین است. این ماده در معرض نور و رطوبت، به تدریج تجزیه می‌شود و رنگ زعفران را کاهش می‌دهد. نگهداری زعفران در ظروف بسته‌بندی مناسب، از آن در برابر نور و رطوبت محافظت می‌کند و رنگ آن را حفظ می‌کند.

• زعفران به راحتی رطوبت را جذب می‌کند و این امر می‌تواند باعث کپک‌زدگی و کاهش کیفیت آن شود. نگهداری زعفران در ظروف بسته‌بندی مناسب، از آن در برابر رطوبت محافظت می‌کند.

• زعفران می‌تواند به راحتی توسط گرد و غبار, حشرات و سایر آلاینده‌ها آلوده شود. نگهداری آن در ظروف بسته‌بندی مناسب، از آن در برابر این آلاینده‌ها محافظت می‌کند.

برند بهرامن با بهره‌گیری از ظروف تخصصی و استاندارد، نظیر بسته‌های فلزی، شیشه‌ای مات و ظروف خلأ، توانسته است ماندگاری و طراوت زعفران را در سطح مطلوب حفظ کند. این نوع بسته‌بندی‌ها با جلوگیری از نفوذ رطوبت، نور و هوا، از اکسید شدن ترکیبات فعال زعفران مانند «کروسین» و «سافرانال» جلوگیری کرده و به حفظ ویژگی‌های ارگانولپتیک آن کمک می‌کنند. بهرامن با رعایت اصول علمی در طراحی و انتخاب بسته‌بندی، ضمن تضمین کیفیت محصول، تجربه‌ای مطمئن و حرفه‌ای را برای مصرف‌کننده فراهم می‌آورد.

چه نوع ظرف بسته‌بندی برای زعفران مناسب است؟

• ظروف شیشه‌ای بهترین گزینه برای نگهداری زعفران هستند. این ظروف غیرقابل نفوذ هستند و از زعفران در برابر نور، رطوبت و هوا محافظت می‌کنند.

• ظروف فلزی نیز برای نگهداری زعفران مناسب هستند. این ظروف سبک و مقاوم هستند و از زعفران در برابر نور و رطوبت محافظت می‌کنند.

• ظروف پلاستیکی نیز می‌توانند برای نگهداری زعفران استفاده شوند، اما باید از نوع مرغوب و بدون BPA باشند.

5- جلوگیری از آلودگی میکروبی و قارچی در زعفران

جلوگیری از آلودگی میکروبی و قارچی در زعفران و حفظ کیفیت آن، از اهمیت بسیار زیادی برخوردار است. زعفران به عنوان یکی از گران‌بهاترین ادویه‌های جهان، نه تنها به دلیل عطر، طعم و رنگ بی‌نظیر خود، بلکه به دلیل خواص دارویی و درمانی فراوانش نیز مورد توجه است. بنابراین، می‌توان گفت یکی دیگر از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران استفاده از روش‌های جلوگیری از آلودگی میکروبی و قارچی است.

الف- استفاده از پرتوهای فرابنفش

استفاده از پرتوهای فرابنفش (UV) یک روش مؤثر برای جلوگیری از آلودگی میکروبی و قارچی در زعفران و حفظ کیفیت آن است. پرتوهای UV با تابش به زعفران، می‌توانند میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرند و از رشد آنها جلوگیری کنند.
مزایای استفاده از پرتوهای فرابنفش برای زعفران

1. پرتوهای UV می‌توانند به طور مؤثری آلودگی‌های میکروبی و قارچی موجود در زعفران را کاهش دهند و از رشد آنها جلوگیری کنند.

2. استفاده از پرتوهای UV برای ضدعفونی کردن زعفران، تأثیر منفی بر کیفیت رنگ، عطر و طعم آن ندارد و خواص آن را حفظ می‌کند.

3. افزایش ماندگاری: با کاهش آلودگی‌های میکروبی و قارچی، ماندگاری زعفران افزایش می‌یابد و می‌توان آن را برای مدت طولانی‌تری نگهداری کرد.

ب- استفاده از گاز ازن

استفاده از گاز ازن (O3) به عنوان یک روش ضدعفونی کننده، به طور فزاینده‌ای برای جلوگیری از آلودگی میکروبی و قارچی در زعفران و حفظ کیفیت آن مورد توجه قرار گرفته است. ازن یک اکسید کننده قوی است که می‌تواند به طور مؤثری میکروارگانیسم‌های مضر مانند باکتری‌ها، قارچ‌ها و ویروس‌ها را از بین ببرد و از رشد آنها جلوگیری کند.

چه عوامی در آنالیز کیفیت زعفران مهم است؟

آنالیز کیفیت زعفران شامل بررسی عوامل مختلفی است که در تعیین مرغوبیت و ارزش این ادویه گرانبها نقش دارند. در واقع، آنالیز زعفران به منظور شناسایی و تعیین ویژگی‌های کیفی و کمی آن انجام می‌شود تا بتوان در مورد کیفیت، اصالت و موارد مصرف آن تصمیم‌گیری کرد.

1. رنگ: از فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران، رنگ آن است. رنگ زعفران باید قرمز تیره و جذاب باشد. وجود هرگونه رنگ غیرمعمول یا رنگ‌پریدگی می‌تواند نشانه‌ای از کیفیت پایین یا تقلبی بودن زعفران باشد.

2. طعم: زعفران باید دارای طعم تلخ و منحصر به فردی باشد. طعم زعفران نباید شیرین یا بی‌مزه باشد.

3. عطر: زعفران مرغوب دارای عطر تند و دلپذیری است. عطر زعفران باید ماندگار باشد و به راحتی از بین نرود.

4. شکل و اندازه: رشته‌های زعفران باید بلند، ضخیم و بدون شکستگی باشند. رشته‌های زعفران نباید خیلی ریز یا پودری باشند. باید بگوییم این مدل رشته‌های زعفران نشانه‌ای از کیفیت بالای زعفران و فرآوری مناسب آن هستند.

5. خلوص: زعفران باید خالص و بدون هیچگونه ناخالصی باشد. وجود هرگونه ناخالصی مانند گلبرگ‌های زعفران، پرچم و ... می‌تواند از کیفیت زعفران بکاهد.

6. نحوه خشک کردن: زعفران باید به درستی خشک شده باشد. خشک کردن زعفران به روش‌های سنتی و صنعتی انجام می‌شود. زعفرانی که به درستی خشک شده باشد، رنگ، طعم و عطر خود را بهتر حفظ می‌کند.

7. محل کشت: محل کشت زعفران نیز می‌تواند بر کیفیت آن تأثیر داشته باشد. زعفران تولید شده در مناطق خاصی از جهان مانند ایران، به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب، از کیفیت بالاتری برخوردار است.

8. سن زعفران: زعفران تازه برداشت شده، کیفیت بالاتری دارد. زعفران کهنه ممکن است عطر و طعم خود را از دست بدهد.

9. نحوه نگهداری: زعفران باید در شرایط مناسب نگهداری شود. زعفران باید در ظروف دربسته و دور از نور، رطوبت و گرما نگهداری شود.

10. استانداردها: زعفران مرغوب باید دارای استانداردهای بین‌المللی مانند ISO 3632 باشد. این استانداردها کیفیت زعفران را از نظر رنگ، طعم، عطر و سایر فاکتورها تضمین می‌کنند.

چگونگی اندازه گیری کیفیت زعفران بر اساس استاندارد‌های بین المللی و ملی زعفران

اندازه‌ گیری کیفیت زعفران بر اساس استانداردهای بین‌المللی و ملی، فرآیندی دقیق و چندجانبه است که به منظور تعیین مرغوبیت و اصالت این ادویه گرانبها انجام می‌شود. این استانداردها، مجموعه‌ای از معیارها و روش‌های آزمون را تعریف می‌کنند که به تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کنند تا زعفران با کیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی را شناسایی و انتخاب کنند.

استاندارد بین المللی کیفیت زعفران

زعفران به دلیل خواص بی‌نظیر و قیمت بالای آن، همواره مورد توجه بوده و تقلب در آن نیز رایج است. به همین دلیل، استانداردهای بین‌المللی برای تعیین کیفیت زعفران وضع شده‌اند تا از حقوق مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان محافظت شود. فاکتورهای مهم در کیفیت زعفران نظیر رنگ، عطر، طعم و میزان مواد مؤثره، از جمله مواردی هستند که در این استانداردها مورد سنجش قرار می‌گیرند.
مهم‌ترین و شناخته‌ شده‌ترین استاندارد بین‌المللی برای زعفران، استاندارد ISO 3632 است که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی (ISO) تدوین شده است. این استاندارد به طور جامع به ویژگی‌های مختلف زعفران می‌پردازد و روش‌های آزمون مربوط به هر یک از این ویژگی‌ها را مشخص می‌کند.
استاندارد ISO 3632 شامل دو بخش است:

1.  ISO 3632: این بخش به ویژگی‌ها و الزامات مربوط به زعفران می‌پردازد.

2.  ISO 3632: این بخش به روش‌های آزمون برای تعیین ویژگی‌های زعفران می‌پردازد.

اهمیت استاندارد ISO 3632

• این استاندارد به تولیدکنندگان، صادرکنندگان و مصرف‌کنندگان کمک می‌کند تا زعفران با کیفیت و مطابق با استانداردهای جهانی را شناسایی و انتخاب کنند.

• این استاندارد باعث افزایش شفافیت و اعتماد در تجارت زعفران می‌شود.

• این استاندارد به حفظ و ارتقاء کیفیت زعفران در سطح بین‌المللی کمک می‌کند.

علاوه بر استاندارد ISO 3632، استانداردهای ملی دیگری نیز برای زعفران در کشورهای مختلف وجود دارد که معمولا بر اساس استاندارد ISO 3632 و با توجه به ویژگی‌های خاص زعفران تولیدی در آن کشورها تدوین شده‌اند.

.